czwartek, 23 marca 2023

Grzyby a ekologia - czy te organizmy mają z nią coś wspólnego?

 Cześć,

dzisiaj mam zamiar poruszyć mi bardzo bliski temat jakim są grzyby . Mykologia bo tak nazywamy dziedzinę, która zajmuje się tymi organizmami, aktualnie jest moim głównym i ulubionym zainteresowaniem. Często gdy opowiadam mojej mamie czym zajmuje się na studiach, to za każdym razem muszę jej tłumaczyć, że grzyby to nie tylko owocnik, który ze smakiem zjadamy i wykorzystujemy w różnych dziedzinach gospodarczych, ale także idealnie funkcjonujący organizm. Oczywiście moja mama za każdym razem uważa, że żartuje.

Myślę, że powodem takiego myślenia jest wszechobecna, typowa reakcja na słowo „grzyb” - od razu wyobrażamy sobie borowika wyrastającego spod zielonego mchu czy muchomora przykuwającego nasz wzrok dzięki krwiście czerwonemu kolorowi. Jednakże są to właśnie tylko owocniki a całe ciało grzyba skrywa się w ziemi. Są one zbudowane z plechy, która nie tworzy wyspecjalizowanych organów czy tkanek. Sam ten twór może być zbudowany ze strzępek, które w ziemi tworzą sieć, odpowiadające za podstawowe funkcjonowanie tych mikroorganizmów. To właśnie dzięki tym strukturom grzyby mogą wchodzić z wieloma roślinami w interakcję, tą zależność nazywamy mikoryzą.

Mikoryza to przykład mutualizmu pomiędzy dwoma organizmami, gdze oba z nich otrzymują korzyści. W tym przypadku grzyby zyskują związki organiczne, którymi się odżywiają, natomiast rośliny dzięki temu otrzymują niektóre niezbędne składniki odżywcze potrzebne do życia (np. grzyby ułatwiają dostęp do wody, umożliwiają przyswajanie fosforu  czy pobieranie litu). Ciekawym zagadnieniem jest współżycie grzybów, bakterii oraz korzeni roślin bobowatych (np. Łubin). Wzajemne oddziaływanie umożliwia życie tych wszystkich organizmów w harmonii. Sądzę, że wielu z nas jesienią wybiera się na grzybobranie i już przez lata doświadczenia jest wprawiony do tego boju, podświadomie wie,  że maślaki trzeba szukać w pobliżu sosen zwyczajnych natomiast pospolite i wszystkim bardzo dobrze znane koźlarze pod brzozami. Taka ciekawa zależność jest właśnie następstwem mikoryzy - zarówno dla grzyba czy rośliny, partnerstwo umożliwia lepsze funkcjonowanie, wzrost i rozwój, a jego brak może spowodować śmierć, któregoś z tych organizmów.

Jednakże to nie tylko jeden powód dla którego grzyby są ważnym elementem ekologicznym tego świata. Te mikroorganizmy przyczyniają się do krążenia materii i obiegu energii w środowisku naturalnym. Stanowią ważną grupę w łańcuchu pokarmowym - gdzie pełnią funkcję destruentów. Jest to grupa organizmów - saprotrofów ( żywią się martwą materią organiczną), która tworzy energie oraz umożliwia jej dalszy bieg w naturze.

Prócz tego niektóre z nich to pasożyty, co powoduje, że też w ten w sposób wpływają na ekosystem - wiele grzybów poprzez swoje działanie doprowadza do powolnej śmierci swojego żywiciela. Takim dobrym przykładem tej zależności jest na przykład buławinki czerwonej, która powoduje sporyszt u traw i zbóż. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu choroba ta powodowała naprawdę wielkie straty ekonomiczne, ale także powodowała zatrucia wśród ludzi jak i zwierząt.

Teraz już wiemy, że grzyby to nie tylko organizmy, które możemy wykorzystywać do produkcji wina, piwa, pieczywa, sera czy produkcji penicyliny (ważnego antybiotyku, który umożliwia walkę z wieloma bakteriami), ale są bardzo istotnym elementem funkcjonalności całego ekosystemu.

Na koniec wstawiam Wam zdjęcie przedstawiające pewien gatunek grzyba (Glomus sp.), który wchodzi w mikoryzę endotroficzną z roślinami. 





Do zobaczenia!

Dominika


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz